Thời ấu thơ và niên thiếu

Giuseppe Rossini, cha của Gioachino Rossini

Gioachino Rossini sinh vào ngày 29 tháng 2 năm 1792, trong một gia đình có truyền thống về âm nhạc ở Pesaro. Cha của ông là Giuseppe Rossini, một nghệ sĩ kèn horn và cũng là một thanh tra thú y; mẹ của ông là bà Anna, một nữ ca sĩ và đi bán bánh mì. Nhờ có người cha dạy dỗ, Rossini đã tiếp xúc với âm nhạc và khi 6 tuổi, cậu đã chơi triangle trong ban nhạc mà cha cậu đã lập ra.

Nói chút về người cha này. Ông Giuseppe Rossini là một người thân Pháp, và không ngạc nhiên khi chúng ta biết rằng ông này đã chào đón quân đội của Napoléon Bonaparte khi những người này tiến vào miền bắc của Ý. Rắc rối cũng từ đấy mà ra, bởi năm 1796, Giuseppe đã bị tống vào tù bởi đế quốc Áo đã khôi phục lại thể chế của mình và vẫn cho thấy sự thống trị ở đất nước hình chiếc ủng. Do vậy, vợ ông đã phải đưa đứa con trai Gioachino đến thành phố Bologna, nơi mà 2 năm sau, gia đình nhà Rossini đoàn tụ. Trong 2 năm đó, bà Anna đã đi hát tại một số nhà hát tại vùng Romagna để kiếm sống. Đó cũng là khoảng thời gian Rossini sống với bà nội và khiến bà cảm thấy bất lực vì dạy dỗ mình.

Gioachino trông coi những người mổ thịt lợn ở Bologna, trong khi cha cậu thổi kèn horn và mẹ cậu hát. Cậu học với Giuseppe Prinetti về cách chơi harpsichord trong 3 năm. Người thầy đã khiến cho cậu không hài lòng một chút nào bởi ông ấy chơi đàn chỉ với hai ngón tay, vừa chơi nhạc vừa kinh doanh rượu mùi, lại ngủ thiếp khi đứng.

Chính vì những điều đó, Gioachino Rossini đã bỏ học ở chỗ Prinetti và đến Angelo Tesei, theo học nghề thợ rèn. Ở đây, cậu gặp một người thầy giáo có cùng sở thích với cậu và học cách thị tấu (để chơi đệm được piano) và hát (để trở thành đơn ca của nhà thờ). Rossini lúc đó mới có 10 tuổi. Vào năm 1805, Rossiní có buổi biểu diễn duy nhất tại nhà hát Commune, Camilla. Thời điểm này cũng chứng kiến tài năng chơi kèn horn của cậu.

Vào năm 1807, Rossini được nhận vào lớp học dạy về đối vị và phức hợp của Padre P. S. Mattei. Tiếp theo đó, cậu học chơi cello với một người khác tên Cavedagni tại Nhạc viện Bologna. Rossini hiểu các bản tứ tấu và giao hưởng của Joseph Haydn và Wolfgang Amadeus Mozart một cách đáng kinh ngạc. Ông rất hâm mộ Mozart đến nôi ở xứ Bologna, ông được biết đến với biệt danh Il Tedeschino (tiếng Việt: Người Đức) (đơn giản là vì Mozart là người nói tiếng Đức là tiếng mẹ đẻ). Năm 1808, Rossini đoạt giải nhất cuộc thi do Nhạc viện Bologna tổ chức với tác phẩm Il pianto d'Armonia sulla morte d’Orfeo. 2 năm sau, ông tốt nghiệp nhạc viện đó với vở opera đầu tay của bản thân: La Cambiale di matrimonio. Thành công của tác phẩm này đã khiến ông mạnh dạn đi sâu vào thể loại âm nhạc đồ sộ này. 16 tháng, chỉ thế thôi, cũng là đủ để ông hoàn thành đến 7 vở opera. Tuy vậy, cuộc sống của ông khá khốn khó. Sau này, ông tâm sự rằng: "Tôi đi hết thành phố này đến thành phố nọ, viết đủ mọi thứ nhưng vẫn thiếu thốn".

Khi trưởng thành

Năm 1813, Rossini viết 2 vở opera và nổi tiếng. Tháng 2 năm đó, Tancredi có buổi công diễn đầu tiên. Sau đó 3 tháng, L’italiana in Algeri xuất hiện và gây ấn tượng với khán giả. Tuy nhiên, sau đó, thành công ít vang dội hơn.

Năm 1815, Rossini đã được Teatro San Carlo đặt hàng viết một vở opera và tác phẩm Elisabetta, regina d’Inghilterra ra đời từ đó. Đã có 20 vở Rossini viết cho nhà hát đó cũng như nhiều nhà hát khác khi ông sống ở Napoli đến năm 1822. Đây là thời kỳ sự nghiệp của ông phát triển nhất. Sau khi rời khỏi đó, ông cùng với Isabella Colbran đi tới hôn nhân với nhau.

Isabella Colbran, vợ đầu của Rossini

Một kiệt tác của Rossini, Il Barbiere di Siviglia, đã được ông viết chỉ trong 3 tuần và có buổi trình diễn đầu tiên tại Rome vào đầu năm 1816. Mặc dù nó đã bị thất bại trong lần đó, chỉ với vài chút sửa chữa của Rossini, tác phẩm đã được chào đón nồng nhiệt và trở thành một trong những vở opera hay nhất của ông cũng như thế giới.

Trong những năm tiếp theo, Rossini nổi lên là nhà soạn nhạc opera số một đương thời. Cuối năm 1816, ông cho công diễn Otello. Tiếp theo, vào năm 1817, ông lại cho trình diễn hai tác phẩm có tình cảnh trái ngược nhau: La cenerentola, một vở opera bị quên lãng rất lâu cho đến nửa cuối thế kỷ XX, và La gazza ladra, một vở opera nổi lên rất mạnh ngay từ những lần đầu xuất hiện, nhưng hầu như không được trình diễn trong thời điểm hiện tại, trừ phần overture nổi tiếng.

Rossini năm 1820

Trong các năm 1818-1823, Rossini sáng tác thêm các vở opera nhưng hầu như không đáng chú ý. Ngoại lệ là hai tác phẩm Mosè in Egitto viết vào năm 1818 và Semiramide viết vào năm 1823. Semiramide cũng là tác phẩm cuối cùng ông viết cho vợ mình bởi bà sắp nghỉ hưu. Trong khoảng thời gian ấy, ông đi lưu diễn tại nhiều quốc gia châu Âu. Khi đến Viên vào năm 1822, ông gặp Ludwig van Beethoven, nhà soạn nhạc người Đức cũng đã khen ngợi tài năng của ông.

Năm 1823, ông nhận được đề nghị của vua Charles X của Pháp với công việc là giám đốc của Théâtre Italien. Công việc đó bắt đầu từ năm 1824. Rossini đã rất vất vả khi cố gắng nâng cao trình độ biểu diễn của nhà hát này. Khi đó, ông cũng đặt lời tiếng Pháp cho một số tác phẩm như Mosè in Egitto (thành Moïse et Pharaon) và Maometto secondo (thành Le siège de Corinthe). Đồng thời, ông cũng viết những vở opera cuối cùng của mình gồm Le Comte Ory và Guillaume Tell. Ngôi nhà của ông tại Paris đón tiếp nhiều nhiều người danh tiếng như Franz Liszt, Niccolò Paganini, Daniel Auber, Charles Gounod, Ambroise Thomas, Arrigo Boito, Alexandre Dumas, Eugène Delacroix và đặc biệt là Giuseppe Verdi, người sẽ tiếp nối ông sau này.

Rossini giữa thế kỷ XIX

Guillaume Tell trở thành vở opera cuối cùng trong sự nghiệp của Rossini. Giải thích thì nhiều. Có người cho rằng ông không ưa sự hâm mộ của người dân Paris với Giacomo Meyerbeer, có ý kiến thì nói rằng ông tức giận khi Pháp đã hủy hợp đồng với ông sau cách mạng vào tháng 7 năm 1830. Dù gì thì điều đó cũng rất đáng tiếc khi người nghe vẫn ngây ngất với các vở opera của ông và vai trò của ông đối với opera Ý rất quan trọng. Năm 1831, ông đến Madrid và viết Stabat Mater đến tận năm 1842. Năm 1832, ông gặp Olympe Pelissier và yêu cô. Sau khi người vợ đầu qua đời, ông cưới cô này vào năm 1846. Cả hai người chuyển đến Florence vào năm 1848. Ông viết một tập các tiểu phẩm piano có tên Péchés de viellesse, đồng thời có viết một số bài hát. Năm 1863, ông viết Petite Messe Solonnelle. Tất cả những tác phẩm này đều không được Rossini cho xuất bản và chỉ được phát hiện vào thập niên 1950.

Rossini và Meyerbeer, hai nhà soạn nhạc opera nổi tiếng đương thời. Có thể chính Meyerbeer là nguyên nhân khiến Rossini rút lui khỏi opera

Qua đời

Rossini năm 1865Tranh biếm họa về Rossini, ngày 4 tháng 7 năm 1867

Rossini qua đời vào ngày 13 tháng 11 năm 1868 tại thành phố Paris, Pháp. Ông được chôn cất tại nghĩa trang Père Lachaise. Năm 1887, di hài của ông được chuyển về nhà thờ Santa Croce, Florence theo nguyện vọng của chính ông. Verdi cùng một số nhà soạn nhạc khác đã bắt tay viết bản Requiem cho Rossini tưởng nhớ ông.